شیر (شیرآلات) چیست؟
شير وسيله ای است معمولاً فلزی كه از آن برای باز و بست و تنظيم جريان مايعات و گازها استفاده می شود. شيرآلات به دو گروه بهداشتی كه همان شيرآلات ساختمانی و خانگی هستند و شيرآلات صنعتی تقسيم می شود. ترجمه واژه شيرآلات بهداشتي به انگليسی، faucet یا sanitary taps و شيرآلات صنعتی، industrial valve مي باشد. امروزه شيرآلات نه تنها وسيله ای برای استفاده راحت تر از آب، بلكه وسيله ای برای استفاده بهينه از آب در جهت رفع معضل كم آبی در جهان به شمار می آيد.
واژه شیر (شیرآلات) از کجا آمده است؟
از آنجا كه در دوران باستان، پادشاهان شير جنگل را نماد قدرت می پنداشتند، مهار كردن چنين موجودی نشانه توان كنترل و قدرت بی اندازه به حساب می آمد. در نتيجه برای تزئين بناها و آب نماها از سرِ شير يا كل بدن او استفاده می كردند. حتی پس از ساخت شير آب فلزی نيز، روند تزئین اهرم باز و بسته كردن آب با سرِ شیر همچنان ادامه یافت. احتمالا، بر روی اهرم اولين شيرهايی كه وارد ايران شدند نيز سر شير قرار داشته و مردم بجای اينكه برای قطع و وصل جریان آب از جمله "اهرم را بچرخان" استفاده كنند، می گفتند "شير را ببند/ باز كن". اين اصطلاح با وجود حذف قسمت تزئينی به شكل شير از شيرهای آب ،تا به امروز استفاده می شود.
تاریخچه شیرآلات در جهان
تاریخچه شیرآلات به دوران باستان بر می گردد. ۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، از لوله کشی و شیرآلات برای هدایت آب به فواره ها و خانه های خصوصی استفاده می شد، بطور مثال در قصر سلطنتی مینوآن (Minoan) در جزیره کرِت (Crte) علاوه بر لوله های سفالینه برای لوله کشی و آبیاری، شیرهای نصب شده ای از جنس طلا، نقره و سنگ مرمر نیز وجود داشت. بین سال های ۱۰۰۰ قبل از میلاد تا ۴۷۶ بعد از میلاد استفاده از لوله ها ی سربی و شیر های مرمرین و نقره ای در حمام های خصوصی و عمومی رونق گرفت. در قرن چهارم میلادی نیز رومیان از لوله کشی و شیرآلات برای هدایت آب به ۱۱حمام عمومی، ۸۵۶ حمام خصوصی و ۱۳۵۲ فواره و آب انبار استفاده می کردند.
در گذشته، شیر آب سرد و گرم خروجی واحدی نداشتند و آب خروجی از عَلَم مستقل هر کدام یا بسیار سرد بود و یا بسیار گرم. در سال ۱۹۷۳ میلادی (۱۳۱۶ شمسی)، آلموئِن، دانشجوی ساکن شهر سیاتل واشنگتن، دست خود را زیر آب جوش خروجی از عَلَم آب گرم سوزاند. در نتیجه این حادثه ایده طراحی شیرآلات کلاسیک امروزی (که آب سرد و گرم بطور همزمان از یک علم خارج می شود) در ذهن او شکل گرفت. طرح اولیه او مورد قبول واقع نشد و بین سال های ۱۹۴۰میلادی (۱۳۱۹ شمسی) و ۱۹۴۵میلادی (۱۳۲۴ شمسی) او موفق شد یک شیر کلاسیک مقبول با عملکرد مناسب طراحی کند. بالاخره مردم میتوانستند دمای آب خروجی از شیر را تنظیم کنند تا به دمای دلخواه خود برسند.
منبع: برگرفته از مجله صنعت آبکاری، زمستان ۸۸
دیدگاه خود را بنویسید